Celiakia: gjashtë shqetësime që shfaqen në gojë

Celiakia është një sëmundje inflamatore kronike që prek mukozën e zorrëve. Ajo shkaktohet nga një intolerancë ndaj proteinave të glutenit tek individët që janë gjenetikisht të predispozuar dhe shkakton një atrofi progresive të vileve intestinale me pasojë malabsorbimin.
Celiakia prek 1 individ nga 100-300 në një popullsi dhe më së shumti femrat në një raport me meshkujt 2:1. Simptomat klasike të celiakisë përbëhen nga diarreja, mungesa e oreksit, ulja e tensionit dhe dhimbja abdominale, hipotonia muskulare, irritimi, humbja e peshës, por lidhet edhe me simptoma dhe shenja sistemike ndërmjet të cilave është manifestimi në zgavrën orale.

Celiakia dhe zgavra orale
Implikimet në zgavrën orale përfshijnë qoftë indet e buta qoftë indet e forta dhe veçanërisht ndeshet si:
1. Stomatiti aftoz rikorrent: karakterizohet nga prania e ulcerave inflamatore me formë ovale, të kufizuara, me kufij eritematoz dhe që dhembin në nivelin e mukozës orale. Stomatiti është i pranishëm në rreth një të tretën e pacientëve të prekur nga celiakia dhe për disa autorë, është një nga shenjat që lejon më shpesh një diagnozë të parakohshme të sëmundjes.
2. Njolla në formë harte në gjuhë: zonat e atrofisë së papilave linguale që i japin gjuhës pamjen e një harte gjeografike; nuk janë gjithnjë të pranishme, por alternohen me periudha shërimi. Mund të jetë asimptomatike por mund edhe të shkaktojë djegie kur konsumohen ushqime acide. Kjo simptomë është e pranishme në rreth 10% të pacientëve me celiaki.
3. Keiliti angular: fisura që dhembin në qoshet e buzëve. Të pranishme në 4-10% të pacientëve me celiaki.
4. Djegie e përgjithshme në gjuhë
5. Difekte të smaltit: njolla, parregullsi të sipërfaqes së smaltit që arrin deri në mungesën totale të tij, hipoplazi, hipomineralizim. Këto ndryshime mund të çojnë në ndjeshmëri të shtuar të dhëmbëve dhe/ose brishtësi më të madhe dhe ndjeshmëri ndaj kariesit. Prek rreth 50% të individëve në denticion të përzier ose permanent.
6. Vonesa në eruptimin e dhëmbëve.

Manifestimet e zgavrës orale mund të jenë ose jo të pranishëm dhe intensiteti i tyre është i ndryshueshëm. Në disa raste simptomat orale mund të çojnë drejt diagnozës së celiakisë.

Profesoreshë Giovanna Garattini
Specialiste në Orto-gnatodoci
Profesoreshë e Asociuar për Sëmundjet Odonto-stomatologjike
Universiteti i Studimeve Milano

Përktheu: Valbona Spahia