Patologji orale dhe çrregullime të gjumit: një lidhje që nuk duhet nënvlerësuar

Anna Maria Melica

Gjumi është një gjendje fiziologjike e nevojshme për mirëqenien psikofizike të individit. Çrregullimet e gjumit prekin një pjesë të madhe të adultëve, nga 10 deri në 50%, me pasoja të rëndësishme mbi shëndetin dhe cilësinë e jetës.
Ky artikull ekzaminon studimet e fundit të pranishme në literaturën shkencore ndërkombëtare mbi lidhjen midis stomatologjisë dhe gjumit.
Një diskutim interesant i aspekteve të ndryshme fiziopatologjike të gjumit fut si objektiv diskutimi përshkrimin e etiologjisë, aspektet klinike dhe karakteristikat e patologjive stomatologjike që lidhen me çrregullimet e gjumit dhe që ofrojnë elemente të dobishëm për menaxhimin e pacientit që vuan nga ato.
Tre janë patologjitë më të shpeshta: ndërprerjet e përkohshme të frymëmarrjes që pengojnë gjumin (OSAS, Obstuctive Sleep Apnea Syndrom), bruksizmi, dhimbja oro - faciale.

OSAS
OSAS karakterizohet nga një ndërprerje e plotë e frymëmarrjes, që përsëritet, zgjat të paktën 10 sekonda, shkaktohet nga kolapsi i rrugëve të sipërme të frymëmarrjes, çrregullimi mund të paraqitet edhe në formën më të lehtë me një reduktim jo të plotë (të paktën 50%) të fluksit të frymëmarrjes. Terapia me mjete orale tregohet në rastet e OSAS në gjendje të lehtë ose të moderuar ose në rastet e OSAS në gjendje të rëndë kur frymëmarrja me presion të vazhdueshëm pozitiv ose CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) nuk tolerohet. Ekzistojnë dy kategori aparaturash, ato që mbajnë gjuhën në pozicion anësor (TRD, Tongue Retaining Device) dhe ato që ripozicionojnë mandibulën (MRA, Mandibular Repositioning Appliances).

Bruksizmi
Kur bruksizmi (kërcitja e dhëmbëve) shfaqet natën verifikohet sidomos në fazat e gjumit të lehtë jo - REM, vetëm 10% në fazën REM dhe lidhet me faza të pagjumësisë. Mund të flasim për dy lloje të bruksizmit: një primar ose idiopatik, pa një shkak të identifikueshëm dhe një dytësor që lidhet me gjendjet socio - psikologjike ose gjendje të tjera mjekësore. Përsa i përket trajtimit kërkohet të menaxhohet çrregullimi dhe simptomat e mundshme me qëllim parandalimin e komplikacioneve të mundshme në aparatin stomatognatik. Si mundësi terapeutike janë përdorur bite, trajtimi me barna për qetësimin e muskujve dhe në disa raste terapitë konjitive - të sjelljes.

Dhimbja oro - faciale
Dhimbja oro - faciale mund të përkufizohet si një mosfunksionim i degës së tretë të nervit trigeminal. Lidhet, më shpesh, me çrregullime temporo - mandibulare, duke përfshirë edhe kuadrot e sindromës së gojës që djeg. Përgjithësisht, çrregullimet e gjumit mund të jenë shkaktar ose të përkeqësojnë dhimbjen kronike.

Barnat hipnotizues
Në fund duhet t'i kushtohet vëmendje e veçantë pacientëve që janë në terapi me barna hipnotizues për trajtimin e pagjumësisë. Në këto raste këshillohet të vlerësohet prania e prodhimit të pakët të pështymës dhe të korrigjohet, nëse nevojitet, me një hidratim të saktë, përdorimi i zëvendësuesve të pështymës dhe nxitja e gjëndrave të pështymës.

Përmbledhje nga: Anna Maria Melica, Konsulente Shkencore e Dental Cadmos

Përktheu: Valbona Spahia