Hiperndjeshmëria e dentinës: etiologjia, mekanizmi dhe parandalimi

Nga Giulia Palandrani

Hiperndjeshmëria e dentinës (DH) është përkufizuar si një dhimbje e lehtë dhe akute që vjen nga sipërfaqja e ekspozuar e dentinës që reagon ndaj stimujve me origjinë termike, taktile, osmotike ose kimike.
Prevalenca është shënuar në 8-35% të popullsisë dhe prek më shumë gratë sesa burrat. Etiologjia e DH nuk është shumë e kuptueshme. Faktorë të ndryshëm etiologjikë dhe predispozues janë menduar se lidhen me DH, si recesioni gingival, humbja e smaltit, abrazioni apo bruksizmi.
Erozioni acid mund të vijë nga shumë faktorë si ata me burim gastrik, apo faktorë të brendshëm ose të jashtëm me origjinë dietetike. Ndjeshmëria individuale provokon humbjen e smaltit nga erozioni acid. Abrazioni i dentinës së eskpozuar verifikohet për shkak të praktikave të papërshtatshme të higjienës orale.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Teoria që është më e pranueshme në shpjegimin e DH është quajtur "hidrodinamike". Në një rishikim të literaturës të publikuar në Journal of Dentistry në Universitetin e Shiraz, autorët kanë propozuar që aplikimi i stimujve të jashtëm si presioni i ftohtë ose i nxehtë, stimujt me anë të prekjes apo ata osmotikë provokojnë lëvizjen e likidit dentinal dhe lëvizja e tij stimulon mekano receptorët dhe nxit kështu një përgjigje ndaj dhimbjes. Autorët sugjerojnë shmangien e larjes me furçë për të paktën 1-3 orë pas konsumimit të ushqimeve ose pijeve acide. Nëse pacienti ka një histori erozioni intrinsik duhet të trajtohet nga një mjek. Një nga konkluzionet logjike për trajtimin e DH është ai që të mbyllen tubthat nga përbërësit e pastës së dhëmbëve. Por efikasiteti i këtyre produkteve varet nga rezistenca e tyre ndaj heqjes. Aktualisht kripërat e kaliumit janë principi aktiv më i zakonshëm në përdorimin e uljes së ndjeshmërisë së dentinës. Sinapsi ndëmjet qelizave nervore është bllokuar nga jonet e kaliumit, që do të reduktojë ngacmimin nervor dhe dhimbjen. Hidroksidi i kalciumit mund të përdoret për të bllokuar tubthat, por autorët kanë sinjalizuar se prania e tij mund të shkaktojë irritim të gingivës.

Silantë të tjerë për dentinën si kompozitat dhe cementet glass-ionomer kanë efekte të përkohshme sepse mund të hiqen lehtësisht gjatë larjes.

Konkluzione
Hiperndjeshmëria e dentinës është një problem oral i përhapur që prek persona me mosha të ndryshme. Kur një pacient ankohet për faktorin shkakëtar ose predispozues të DH duhet të identifikohet më parë nga mjeku dhe më pas të projektohet një plan trajtimi.

Për më tepër:
Davari AR, Ataei E, Assarzadeh H. Dentin hypersensitivity: etiology, diagnosis and treatment; a literature review. J Dent (Shiraz) 2013 Sep;14(3):136-45.
Versione inglese disponibile su DENTISTRY33: http://www.dentistry33.com/clinical-cases/oral-hygiene-prevention/167/dentin-hypersensitivity-etiology-mechanism-and-prevention.html

Përktheu: Valbona Spahia