Hiperndjeshmëria ndaj klorheksidinës në nivelin oral: manifestimet dhe rishikimi i literaturës

Nga Lara Figini

Në mënyrë të padiskutueshme në kontakt me mukozën orale janë substanca të ndryshme, duke filluar që nga materialet dentare deri te produktet për higjienën orale, nga ushqimet deri tek aditivët ushqimorë, çamçakëzët dhe karamelet, të gjitha këto substanca që mund të nxisin hiperndjeshmëri të tipit akut ose reagime të tipit të vonuar përshkruhen përgjithësisht si stomatit alergjik nga kontakti.
Shfaqja klinike nga stomatiti alergjik nga kontakti mund të ndryshojë: forma akute është e lidhur zakonisht me djegien, eritemën, edemën dhe lezionet vezikulo-erozive, ndërsa tipi i vonuar ose forma kronike manifestohet me lezione të kuqe dhe të bardha. Reagimet mund të jenë të lokalizuara ose të përhapura, sipas tipit të alergenit. Pra edhe produktet për higjienën orale mund të nxisin reagime të këtij lloji. Për shembull, klorheksidina, që përdoret gjerësisht si dezinfektant e lëkurës dhe mukozave, jo vetëm tek instrumentet mjekësore, mund të shkaktojë reagime alergjike dhe/ose hiperndjeshmërie.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një studim të publikuar në OOO në gusht 2020, autorët kanë dokumentuar një rast të reagimeve të hiperndjeshmërisë gingivale të tipit të vonuar nga klorheksidina dhe janë siguruar që të kryejnë një rishikim të literaturës mbi reagimet e hiperndjeshmërisë së mukozës orale që lidhet me produktet e higjienës orale që përmbajnë klorheksidinë.
Rasti klinik në fjalë kishte të bënte me një burrë në moshën 58 vjeç që paraqiste një zonë eritematoze të kufizuar në gingivën anteriore superiore djathtas. Autorët kanë kryer një biopsi incizionale. Pas ndërhyrjes është përshkruar një xhel klorheksidine diglukonat dy herë në ditë, por pacienti ka ndërprerë përdorimin sepse kishte ndjerë një djegie të fortë menjëherë pas aplikimit të parë.

Diagnoza mikroskopike ka qenë mukoziti aspecifik me reagim të dyshuar për hiperndjeshmëri. Pacienti ka referuar se përdor një furçë me bazë klorheksidine diglukonat 0,004% dy herë në ditë gjatë viteve të fundit.
Është supozuar një reagim hiperndjeshmërie i tipit të vonuar nga furça e dhëmbëve dhe përdorimi i saj është ndërprerë. Klorheksidina, përbërësi i zakonshëm qoftë te furçat qoftë te xhelërat është shënuar si alergen.
Autorët kanë kryer pra një rishikim të literaturës mbi reagimet e hiperndjeshmërisë orale të induktuar nga klorheksidina.

Rezultate
Dy javë pas ndërprerjes së përdorimit të furçës është observuar zhdukja e plotë e lezionit pa ndërhyrje të mëtejshme. Katër vite më vonë, nuk është sinjalizuar ndonjë recidivë. Rishikimi i literaturës ka prodhuar 7 studime të sjella nga 20 pacientë me manifestime intraorale të reagimeve të hiperndjeshmërisë që lidheshin me produktet e higjienës orale që përmbanin klorheksidinë.

Konkluzione
Nga të dhënat e nxjerra nga ky studim, që duhet të konfirmohen me punime të tjera analoge, mund të dalim në përfundimin se produktet për higjienën që përmbajnë edhe përqendrime të ulëta të klorheksidinës mund të shkaktojnë reagime të hiperndjeshmërisë.

Implikime klinike
Stomatologët duhet të jenë të ndërgjegjshëm për manifestimin klinik të reagimeve të hiperndjeshmërisë nga klorheksidina për t'i diagnostikuar me saktësi dhe për t'i menaxhuar ato.

Për më tepër:
Kotsailidi EA, Kalogirou E-M, Michelogiannakis D, Vlachodimitropoulos D, Tosios KI. Hypersensitivity reaction of the gingiva to chlorhexidine: case report and literature review. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol 2020;130(2):156-60.e1.

Përktheu: Valbona Spahia