Ekstraksionet dentare te pacientët onkologjikë në terapi kronike me doza të larta barnash antiresorbuese

Nga Lara Figini

Osteonekroza e nofullës e lidhur me medikamentet (MRONJ) është një reaksion negativ i njohur ndaj barnave antiresorbuese (AR) dhe ndikon në shëndetin e pacientëve.

Megjithatë, pacientët e diagnostikuar me osteoporozë ose neoplazi me përfshirje kockore përfitojnë nga marrja e AR, pasi nëpërmjet efektit të tyre forcues kockor reduktojnë dhimbjen dhe rrezikun e frakturave duke kufizuar përparimin e metastazave kockore.

AR me doza të larta përfshijnë bisfosfonate dhe antitrupa monoklonale dhe mund të administrohen në mënyrë intravenoze ose nën lëkurore. Te pacientët e trajtuar me këto barna, ekstraksionet e dhëmbëve ose manovrat e tjera kirurgjikale orale kërkojnë vëmendje të veçantë; në veçanti, Shoqata Amerikane e Kirurgëve Oral dhe Maksilofaciale (AAOMS) dhe disa studime të literaturës rekomandojnë që ekstraksionet dentare të shmangen aty ku është e mundur, te pacientët që marrin doza të larta të AR, me përjashtim të trajtimeve të pashmangshme.

Pezullimi i përkohshëm i AR është sugjeruar për të reduktuar potencialisht rrezikun e MRONJ pas operacionit oral, por nuk ka konsensus në literaturë.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim të rastësishëm, të botuar në Oral Surgery Oral Medicine Oral Pathology Oral Radiology, autorët vlerësuan ndikimin e një tërheqjeje të barnave antiresorbuese AR të marra në doza të larta në funksion të ekstraksionet dentare në zhvillimin e osteonekrozës, nofulla MRONJ dhe gjendja shëndetësore e pacientit krahasuar me marrjen e vazhdueshme pa ndërprerje të këtyre barnave.

Pacientët onkologjikë dhe në terapi AR u caktuan rastësisht në:

• Grupin I ose i ndërprerjes së trajtimit nga 1 muaj para deri në 3 muaj pas ekstraksionit kirurgjikal të dhëmbit;
• Grupin II vazhdues të trajtimit.

Vazhdimi u caktua në 1, 3 dhe 6 muaj pas operacionit. Shëndeti i pacientit u vlerësua duke përdorur pyetësorin EQ-5D-5L.

Rezultatet

Njëzet e tre pacientë (11 burra, 12 gra) plotësuan kriteret e përfshirjes në studim dhe morën pjesë në analizat përfundimtare. Trembëdhjetë pacientë me një moshë mesatare 69 vjeç morën terapi AR me antitrup monoklonal / denosumab (XGEVA; Amgen, Thousand Oaks, CA, USA) dhe dhjetë pacientë, me një moshë mesatare 67 vjeç morën terapi AR bisfosfonate (Zometa, Novartis, East Hanover, NJ, SHBA; Pamifos, Medac, Wedel, Gjermani).

Kohëzgjatja mesatare e marrjes së denosumab ishte 9 muaj dhe marrja e bisfosfonateve prej 17,5 muajsh.

Trembëdhjetë pacientë u caktuan rastësisht në Grupin I dhe 10 pacientë në Grupin II.

Gjithsej 31 dhëmbë (18 në maksilë dhe 13 në mandibul) nga 23 pjesëmarrësit për sëmundjen periapikale (35%), periodontit (30%), karies (22%) dhe fraktura të komplikuara të kurorës (13%). Tre pacientë vdiqën nga kanceri i tyre gjatë periudhës së provës: një para vizitës pasuese 6-mujore dhe dy pak para vizitës pasuese 3-mujore. Të 3 pacientët ishin në terapi me denosumab.

Katër pacientë (30.8%) në Grupin I të ndërprerjes zhvilluan MRONJ, 3 pacientë me kockë të ekspozuar (faza 1) dhe 1 me MRONJ të pa ekspozuar (faza 0); të 4 pacientët morën terapi denosumab dhe agjent antineoplastik. Dy prej pacientëve iu nënshtruan rezeksioneve të vogla kirurgjikale nën anestezi lokale; njëri prej tyre u shërua para ndjekjes 6-mujore.

Në muajin e 6-të të ndjekjes, shërimi i plotë u regjistrua në 10 pacientë (100%) në Grupin II dhe në 8 pacientë (80%) në Grupin I, të shëruar pa incidente, 2 pacientë (20%) ende shfaqën MRONJ (P = .474). Asnjë rast i ri i MRONJ nuk u zhvillua në ndjekjen 6-mujore.

Gjendja shëndetësore e pacientëve në përgjithësi ka qenë e qëndrueshme gjatë gjithë kohës. Pacientët e grupit II që morën denosumab treguan status të barabartë ose më të mirë shëndetësor sesa pacientët në të njëjtin grup që morën bisfosfonate. Në grupin I të ndërprerjes, gjendja shëndetësore ishte pak a shumë e njëjtë mes pacientëve. Në EQ-5D-5L u konstatuan ndryshime në lidhje me gjendjen shëndetësore midis dy grupeve të trajtimit në favor të vazhdimit të trajtimit.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhet të vërtetohen edhe në studime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se pezullimi i barnave antiresorbuese AR (bisfosfonatet, etj.) në përqendrime të larta në funksion të nxjerrjes së dhëmbëve nuk parandalon zhvillimin e osteonekrozës nofull MRONJ dhe se gjendja shëndetësore e raportuar nga pacienti edhe përkeqësohet gjatë pezullimit të këtyre barnave në krahasim me vazhdimin kronik e të njëjtave.

Implikimet klinike

Rezultatet e këtij studimi tregojnë se pezullimi i barnave antiresorbuese në funksion të operacionit dentar ekstraktiv nuk sjell ndonjë avantazh ose mund të ketë edhe efekt negativ në zhvillimin e osteonekrozës dhe në gjendjen shëndetësore të pacientit.

Për më shumë informacion:

Ottesen C, Schiodt M, Storgaard Jensen S, Kofod T, Gotfredsen K. Tooth extractions in patients with cancer receiving highdose antiresorptive medication: a randomized clinical feasibility trial of drug holiday versus drug continuation. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol febbraio 2022;133(2):165-73.