Ndryshimet e mukozës së gojës te përdoruesit e duhanit

Nga Lara Figini

Zgavra e gojës është e veshur me mukozë të keratinizuar dhe të pakeratinizuar e cila vepron si një pengesë fizike dhe ka disa funksione duke përfshirë ato mbrojtëse, sekretore dhe shqisore.

Te duhanpirësit, shëndeti i zgavrës së gojës dhe aftësitë e saj janë në rrezik, duke pësuar ndryshime të tilla si rritja e trashësisë së epitelit dhe rritja e keratinizimit.

Në varësi të shpeshtësisë, kohëzgjatjes dhe llojit të duhanit të përdorur, qelizat epiteliale mund të pësojnë ndryshime displazike dhe të degjenerojnë në çrregullime potencialisht malinje, veçanërisht në kancer oral nëse zakoni nuk ndërpritet.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim klinik, të botuar në Journal of Oral Maxillofacial Pathology, autorët studiuan dhe hulumtuan nëse mund të kishte një korrelacion midis ndryshimeve në mukozën e gojës dhe konsumit të duhanit në mënyrës se si ai konsumohet.

U ekzaminuan katër mijë e pesëqind subjekte, nga të cilët pacientët duhanpirës u identifikuan dhe klasifikuan si:
• Grupi A, në të cilin tymi vetëm përtypej;
• Grupi B, në të cilin tymi vetëm tymosej;
• Grupi C, në të cilin tymi tymosej dhe përtypej

Për secilin individ u përdor një fletë rasti e para-formuar për një regjistrim të detajuar të zakoneve të tyre. Lezionet e dyshuara orale u ekzaminuan me kujdes dhe u krye një biopsi (në rastet kur ishte e nevojshme) me aprovimin e pacientit. Të dhënat e mbledhura u përpiluan dhe u krye analiza statistikore.

Rezultatet

Në këtë popullatë studimi 1175 individë ishin duhanpirës, nga këta 1043 (88.8%) ishin burra dhe 132 (11.2%) ishin gra, të moshës nga 15 deri në 85 vjeç.
Grupet B dhe C përfshinin vetëm pacientë burra.

Individët në dekadën e katërt, të pestë dhe të gjashtë zbuluan një incidencë më të lartë të përdorimit të duhanit se të tjerët.

Nga 1175 individë duhanpirës, 182 kanë manifestuar lloje të ndryshme lezionesh. Pacientët në Grupin A treguan më shumë lezione se dy grupet e tjera. Në Grupin A, 88 individë manifestuan lezione orale.

Fibroza orale nën-mukozale OSMF dhe mukoziti "përtypës" u zbuluan të jenë më të mëdha se lezionet e tjera. Pacientët burra kishin një incidencë më të lartë të lezioneve sesa grat.

Pesëdhjetë e pesë pacientë u diagnostikuan me OSMF, 27 burra dhe 28 gra. 10 pacientë të këtij grupi u paraqitën me mukozit "përtypës", 3 burra dhe 7 gra.

Keratoza duhanpirëse u vërejt në 7 individë, 6 burra dhe një grua, dhe një reaksion lichenoid u vërejt në 7 pacientë, 5 burra dhe 2 gra.

Karcinoma e qelizave skuamoze orale OSCC u vu re në 6 individë, 5 burra dhe një grua. Lichen planus dhe kandidiaza orale u gjetën vetëm në një pacient.

Midis grupit të duhanpirësve (B), qiellza e duhanpirësit (17) dhe melanoza e duhanpirësit (13) u gjetën të jenë lezionet mbizotëruese, e ndjekur nga leukoplakia (6) dhe lezione të kombinuara të leukoplakisë me melanozën e duhanpirësit (6).

Atrofia qendrore papilare e gjuhës (2), kandidiaza (1) dhe leukoedema (1) u gjetën me një incidencë më të ulët.

Në grupin C, OSMF (10) kishte incidencën më të lartë të ndjekur nga lezione të tjera individuale si melanoza e duhanpirësit (6), karcinoma (5), keratoza e duhanit (1), leukoplakia (4) dhe lichen planus (1).
12 lezione individuale dhe 4 forma të kombinuara të lezioneve u gjetën në 182 individë në të gjitha grupet.

Incidenca e lezioneve të mukozës orale ishte e lidhur ngushtë me moshën e individit, kohëzgjatjen dhe shpeshtësinë e përdorimit të duhanit.

Analiza e të dhënave u krye në platformën softuerike SPSS 16.0 (SPSS, BM Chicago, IL, USA) dhe rezultatet ishin pozitivisht domethënëse.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhen vërtetuar edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se OSMF, mukoziti "përtypës", qiellza e duhanpirësit dhe OSCC janë të lidhura pozitivisht me duhanpirjen, këto lezione janë gjithashtu të lidhura fort me shpeshtësinë dhe kohëzgjatjen e përdorimit të duhanit.

Implikimet klinike

Dentisti duhet të jetë i vetëdijshëm dhe të informojë pacientët duhanpirës se disa lezione potencialisht malinje si OSMF, leukoplakia, mukoziti i "përtypjes" dhe melanoza e duhanpirësit shfaqet më shpesh tek individët e varur nga duhani, dhe veçanërisht OSCC tregon një korrelacion të fortë me konsumimin e duhanit.

Studimet e ardhshme duhet të kryhen me një kampion më të madh duhanpirësish, në popullata të ndryshme dhe në vende të ndryshme, për të ndihmuar në marrjen e detajeve më të sakta mbi lidhjen midis lezioneve orale dhe përdorimit të duhanit.

Programet e ndërgjegjësimit/ndërprerjes dhe këshillimit do të ndihmojnë përdoruesit e duhanit të largohen nga zakoni, duke ulur gjithashtu shkallën e sëmundshmërisë duke reduktuar transformimin malinj dhe duke përmirësuar cilësinë e jetës së tyre.

Për më shumë informacion:

Ramasamy J, Sivapathasundharam B. A study on oral mucosal changes among tobacco users. J Oral Maxillofac Pathol 2021 Sep-Dec;25(3):470-7.