Shëndeti i përgjithshëm, sëmundjet sistemike dhe performanca mastikatore te të moshuarit

Nga Lara Figini

Në nivel global, numri i të moshuarve mbi 65 vjeç ishte 727 milionë në vitin 2020, dhe parashikohet të arrijë mbi 1.5 miliardë deri në vitin 2050.

Vitet e fundit, puna kërkimore është përqendruar gjithnjë e më shumë në funksionin oral dhe disa studime të literaturës kanë raportuar se performanca e dobët e mastikatore shoqërohet me ulje të funksionit fizik, marrje të reduktuar të ushqimit, dëmtim të statusit konjitiv, sëmundje sistemike dhe gjendje të tilla si: iktus, anoreksi, dispepsi, sarkopeni dhe cilësi e dobët të jetesës.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një përmbledhje sistematike, të botuar në Journal of Dentistry autorët kanë bërë një përmbledhje të provave aktuale mbi lidhjet ndërmjet kushteve të përgjithshme shëndetësore, performancës mastikatore dhe forcës maksimale të kafshimit te të moshuarit.

Autorët kryen një kërkim në literaturë duke përdorur tre baza të të dhënave elektronike (Medline nëpërmjet PubMed, Embase nëpërmjet Ovid dhe CINAHL Plus nëpërmjet EBSCOhost) të studimeve ndërseksionale që mbulojnë kushtet e përgjithshme shëndetësore që lidhen me performancën mastikatore te të moshuarit.

Cilësia metodologjike e studimeve të përfshira u vlerësua në mënyrë të pavarur bazuar në listën kontrolluese të vlerësimit kritik të Institutit Joanna Briggs për studimet analitike ndërseksionale.

U nxorën të dhëna mbi lidhjet midis kushteve të përgjithshme shëndetësore dhe performancës mastikatore.

Rezultatet

Fillimisht u identifikuan 5133 artikuj, por vetëm 39 prej tyre u përfshinë në këtë përmbledhje. U gjetën lidhje të konsiderueshme negative midis performancës mastikatore dhe iktusit, sarkopenisë, sklerozës laterale amiotrofike, sëmundjes pulmonare obstruktive kronike, dispepsisë, disfagisë, anoreksisë dhe aterosklerozës karotide.

Një lidhje e rëndësishme negative u gjet midis forcës maksimale të kafshimit dhe sarkopenisë.

Rezultatet e kundërta u theksuan në lidhjen midis performancës mastikatore dhe diabetit melit dhe ndërmjet forcës maksimale të kafshimit dhe goditjes dhe sklerozës laterale amiotrofike.

Nuk u gjet asnjë lidhje domethënëse midis performancës mastikatore dhe sindromës metabolike dhe ndërmjet forcës maksimale të kafshimit dhe avancimit të sëmundjes së Parkinsonit.

Shumica e studimeve zbuluan lidhje pozitive ndërmjet funksionit fizik dhe performancës mastikatore dhe forcës maksimale të kafshimit.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij rishikimi, të cilat duhet të konfirmohen edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konstatohet se ka lidhje negative midis funksionit mastikator të të moshuarve dhe pranisë së sëmundjeve të ndryshme sistemike dhe lidhje pozitive midis funksionit mastikator dhe disa funksioneve fizike.

Implikimet klinike

Ky studim ofron informacion të vlefshëm në lidhje me funksionin mastikator dhe shëndetin e përgjithshëm, dhe tërheq vëmendjen e mjekëve për funksionin matikator të të moshuarve që vuajnë nga sëmundje të caktuara sistemike ose mosfunksionime fizike dhe nevojën për të përmirësuar aftësinë mastikatore të të moshuarve për të arritur një plakje të shëndetshme.

Kufizimi kryesor i këtij rishikimi janë variacionet e mëdha klinike në variablat funksionale fizike dhe sëmundjet sistemike ndërmjet studimeve të përfshira, të cilat penguan kryerjen e një metaanalize.

Rekomandohet që në të ardhmen të bëhen rishikime sistematike të studimeve ndërhyrëse dhe gjatësore.

Është e domosdoshme që dentistët të trajtojnë dhe të sigurojnë performancë mastikatore adekuate te të moshuarit pasi përtypja e gabuar dhe jo e plotë mund të çojë në kequshqyerje me një ndikim negativ në funksionin fizik.

Për më shumë informacion:

Yanpin Fan, Xin Shu, Katherine Chiu Man Leung, Edward Chin Man Lo. Associations of general health conditions with masticatory performance and maximum bite force in older adults: a systematic review of cross-sectional studies. J Dent 123 (agosto 2022) 104186.