Ruajtja e shėndetit tė mirė oral gjatė trajtimit ortodontik mund tė jetė njė sfidė. Megjithatė, pengesat mund tė trajtohen me sukses me njohuritė dhe mjetet e duhura pėr tė arritur higjienėn orale optimale.
Trajtimi ortodontik me mbajtėse fikse zakonisht zgjat shumė; mund tė zgjasė nga 8 deri nė 24 muaj. Nė mėnyrė ideale, pėrpara fillimit tė trajtimit ortodontik, ekipi dentar duhet tė sigurojė qė pacienti tė ketė njė nivel tė mirė tė higjienės orale dhe tė jetė i vetėdijshėm pėr rolin e saj nė ruajtjen e shėndetit tė duhur oral gjatė gjithė kohės sė trajtimit. Kjo ėshtė e rėndėsishme sepse pėrdorimi i aparateve ortodontike rrit rrezikun e zhvillimit tė gengivitit (inflamacion i mishrave tė dhėmbėve) dhe kariesit. Pllakat mund tė krijohen mė shumė sepse kllapat, shiritat dhe telat janė pika tė mėdha mbajtjeje pėr bakteret. Kjo do tė thotė se gengivat dhe dhėmbėt kanė nevojė pėr njė vėmendje shtesė gjatė trajtimit ortodontik. Sido qė tė jetė, pastrimi i dhėmbėve gjatė pėrdorimit tė aparatit mund tė jetė ėshtė njė sfidė. Edhe farmacisti mund tė jetė njė mbėshtetje e madhe pėr pacientin nė dhėnien e kėshillave tė ekspertėve dhe rekomandimin e mjeteve tė duhura pėr njė parandalim tė mirė.
Dhėmbė dhe gengiva tė shėndetshme gjatė trajtimit
Furēa e dhėmbėve ėshtė baza e higjienės sė mirė orale, por larja duhet tė zgjasė mė shumė. Ėshtė e nevojshme tė furēohen shiritat ortodontik dhe teli, por edhe hapėsira rreth tyre. Njė furēė dhėmbėsh me qime nė nivele tė ndryshme dhe njė kokė mė e vogėl janė te nevojshme pėr heqjen e pllakės. Kryerja e kėtyre manovrave tė pastrimit tė dhėmbėve nė njė mėnyrė tė paracaktuar do siguron qė asnjė sipėrfaqe tė mos mbetet jashtė.
Pėrveē furēės sė dhėmbėve, pastrimi duhet tė pėrfundojė duke hequr pllakėn nė hapėsirat ndėrdhėmbore. Ėshtė shumė e dobishme tė pėrdoret njė kapėse fleksibėl nė formė koni me njė sipėrfaqe gome. Kėto mjete janė efektive, tė lehta pėr t'u pėrdorur dhe forma konike ėshtė ideale sepse hapėsirat ndėrdhėmbore ndryshojnė gjatė periudhės sė trajtimit. Pėr pastrimin ndėrmjet dhėmbėve, edhe nėn aparat, furēat interdentare janė thelbėsore.
Kohėt e fundit, trajtimi ortodontik me retainers lingual ka pasur sukses tė madh si njė qasje alternative. Ėshtė njė teknikė nė tė cilėn aparatet ortodontike fiksohen brenda harkut dentar; kjo teknikė preferohet nga pacientėt sepse pajisja nuk ėshtė e dukshme. Kjo qasje ortodontike shpesh kėrkon pajisje speciale pastrimi;
Larja e rregullt e dhėmbėve dhe pastrimi interdentar duhet tė plotėsohen me furēa speciale, tė dizajnuara pėr lehtėsinė e aksesit nė mėnyrė qė tė ruhet njė nivel i lartė i higjienės orale.
Nė fund tė njė trajtimi ortodontik, pėr tė ruajtur rezultatin, shpesh vendoset njė mbajtės brenda dhėmbėve tė sipėrm dhe tė poshtėm tė pėrparmė. Nė shumė raste, ky kufizim ruhet gjatė gjithė jetės dhe ka nevojė pėr njė vėmendje shtesė pėr tė shmangur krijimin e pllakave rreth aparatit. Me kėtė lloj pajisjeje ortodontike, mjetet e rekomanduara janė njė furēė me kėnd qė lehtėson hyrjen nė brendėsi tė gojės dhe pėrdorimin e njė kapėse konike pėr pastrimin ndėrdhėmbor.
Kur mund tė shfaqen problemet
Gjakderdhja e gengivave ėshtė njė shenjė e qartė se pllaka nuk po largohet si duhet. Personat qė mund tė kenė zhvilluar gengivit ankohen se kanė gjakderdhje gjatė larjes ose pastrimit interdentar. Gengiviti ėshtė njė sėmundje e kthyeshme, qė do tė thotė se me kontrollin optimal tė pllakės dhe me ndihmėn e njė specialisti, indet e mishrave tė dhėmbėve mund tė shėrohen dhe tė jenė sėrish tė shėndetshme.
Arritja e njė niveli tė mirė pastėrtie kėrkon pėrdorimin e pajisjeve shtesė. Nuk duhet harruar se njė furēė dhėmbėsh duhet tė ndryshohet shpesh - njė furēė dhėmbėsh e konsumuar ėshtė mė pak efikase nė heqjen e pllakės. Pėr tė parandaluar kariesin dentar, marrja e fluorit ėshtė thelbėsore. Njė pastė dhėmbėsh me fluor qė pėrdoret ēdo ditė siguron sasinė e nevojshme dhe ndonjėherė mund tė plotėsohet me njė shpėlarės goje me pėrmbajtje fluori.
Disa kėshilla pėr tė pasur njė buzėqeshje tė shėndetshme gjatė trajtimit ortodontik:
Lani dhėmbėt me pastė me fluor dy herė nė ditė.
Pėrdorni produkte plotėsuese pėr njė pastrim mė tė mirė.
Shmangni pijet, ėmbėlsirat dhe ushqimet mes vakteve.
Pėr mbrojtje shtesė nga kariesi dentar, pas larjes normale tė dhėmbėve pėrdorni shpėlarės goje me pėrmbajtje fluori.
Mbani takime tė rregullta me dentistin.
Pėr mė shumė informacion:
Caries preventive measures in orthodontic practice: the development of a clinical practice guideline. Oosterkamp BCM, van der Sanden WJM , Frencken JEFM , Kuijpers-Jagtman AM. Orthod Craniofac Res. 2016 Feb;19(1):36-45. Orthod Craniofac Res. 2016 Feb;19(1):36-45.
Prevention and caries risk management in teenage and orthodontic patients. Walsh LJ, Healey DL. Aust Dent J. 2019 Jun;64 Suppl 1:37-45.
Toothbrush wear in relation to toothbrushing effectiveness. Van Leeuwen MPC, Van der Weijden FA, Slot DE, Rosema MAM. Int J Dent Hyg. 2019 Feb;17(1):77-84.