Cigaret elektronike u prezantuan nė tregun amerikan nė vitin 2006 si njė alternativė nė dukje mė pak e dėmshme ndaj cigareve konvencionale, si dhe njė mjet i dobishėm pėr ndėrprerjen e duhanit.
Nė tė vėrtetė, cigaret elektronike nuk janė edhe aq tė "shėndetshme", pėrkundrazi: pėrveē dėmtimit tė mushkėrive qė lidhet me pėrdorimin e kėtyre produkteve, pasoja negative mund tė pėsojnė edhe nivele tė tjera, si ai oral.
Avullimi pėrfshin pėrdorimin e njė pajisjeje elektronike qė ngroh lėngun qė prodhon njė aerosol. Ky aerosol thithet dhe disa nga pėrbėrėsit e tij ngjiten nė indet e forta dhe tė buta tė zgavrės sė gojės. Lėngjet e avullimit zakonisht pėrmbajnė njė bazė, e cila pėrfshin glikol propilen dhe glicerinė, nikotinė dhe shije tė ndryshme.
Aerosoli viskoz i prodhuar gjatė avullimit jo vetėm qė rrit ngjitjen mikrobiale dhe formimin e biofilmit oral, por gjithashtu lejon qė Streptococcus mutans tė ngjitet mė lehtė nė smalt.
Shijet zakonisht pėrbėhen nga saharoza, dhe rezultatet e studimeve tė ndryshme in vitro kanė treguar se kjo mund tė rrisė ndjeshėm formimin e biofilmit, si dhe demineralizimin e smaltit dhe formimin e kariesit.
Tipologjia e kėrkimit dhe modaliteti i analizės
Nė njė studim ndėrseksional, tė botuar nė Journal of the American Dental Association, autorėt kanė ekzaminuar tė dhėnat mjekėsore tė pacientėve qė iu nėnshtruan trajtimit nė Shkollėn e Mjekėsisė Dentare tė Universitetit Tufts (SHBA) nga 1 janari 2019 deri mė 1 janar 2022 dhe tė dhėnat e marra janė pėrfshirė nė studim. Testi Mann-Whitney U dhe regresioni logjistik me shumė variacione u pėrdorėn pėr tė vlerėsuar lidhjen midis pėrdorimit tė cigareve elektronike ose avulluesve dhe nivelit tė rrezikut tė kariesit.
Rezultatet
Nga 13,216 pacientė tė pėrfshirė, 13,080 u pėrgjigjėn se nuk pėrdornin cigare elektronike dhe 136 e pėrdornin. Kishte njė ndryshim statistikisht domethėnės (P <.001) nė nivelet e rrezikut tė kariesit midis grupit tė subjekteve qė pėrdornin cigare elektronike ose avullues dhe grupit tė kontrollit qė nuk i pėrdornin ato; pėrkatėsisht 14.5%, 25.9% dhe 59.6% e grupit tė kontrollit ishin me rrezik tė ulėt, mesatar dhe tė lartė tė kariesit, dhe 6.6%, 14.3% dhe 79.1% e grupit tė kontrollit e-cigaret ose avulluesit ranė nė rrezik tė ulėt, mesatar dhe tė lartė pėrkatėsisht kategoritė e rrezikut tė lartė tė kariesit.
Konkluzionet
Nga tė dhėnat e kėtij studimi, tė cilat duhet tė vėrtetohen edhe nė punime tė tjera tė ngjashme, mund tė konstatohet se ekziston njė lidhje midis pėrdorimit tė cigareve elektronike apo avulluesve dhe nivelit tė rrezikut tė kariesit; pacientėt pėrdorin cigare elektronike kanė rrezik mė tė lartė pėr tė zhvilluar karies.
Implikimet klinike
Ėshtė e kėshillueshme qė dentisti tė pėrfshijė pyetje mbi pėrdorimin e cigareve elektronike nė pyetėsorin rutinė tė historisė mjekėsore dhe tė informojė pacientėt e tij nė lidhje me faktorėt qė rrezikojnė shėndetin oral dhe qė rrisin rrezikun pėr zhvillimin e kariesit.
Pėr mė shumė informacion:
Karina F. Irusa, Matthew Finkelman, Britta Magnuson, Terence Donovan, Steven E. Eisen. A comparison of the caries risk between patients who use vapes or electronic cigarettes and those who do not: a cross-sectional study. JADA dicembre 2022:153(12):1179-83.