Menaxhimi i dhëmbëve të plasaritur. Të dhënat e një studimi vëzhgues 3-vjeçar

Menaxhimi i dhëmbëve të plasaritur është një dilemë e zakonshme, pothuajse e përditshme për pofesionistët dentarë. Kjo është veçanërisht e vërtetë për dhëmbët asimptomatikë ku, megjithatë, ka shqetësime të rëndësishme për stabilitetin strukturor në të ardhmen.

Edhe pse dhëmbët e plasaritur kanë qenë objekt i studimeve laboratorike dhe klinike për dekada, shumë pyetje në lidhje me trajtimin e tyre vazhdojnë të mos kenë një përgjigje.

Studiuesit nga National Dental Practice-Based Research Network, një organizatë studimore e praktikës së shëndetit oral që merr pjesë në studime kërkimore klinike dhe financuar nga Instituti Kombëtar i Kërkimeve Dentare dhe Kraniofaciale, kryen një studim 3-vjeçar, të quajtur "Cracked Tooth Registry ( CTR)" për të adresuar dhe përgjigjur pyetjeve në këtë fushë.

Qëllimi fillestar ishte regjistrimi i 150 deri në 300 praktikave të rrjetit të 3000 pacientëve (mosha 19-85 vjeç), secili prej të cilëve kishte të paktën 1 dhëmb të pasmë me një çarje simptomatike ose jo simptomatike, për të vlerësuar karakteristikat e nivelit të pacientit, dhëmbëve dhe plasaritjeve në vijat fillestare dhe vjetore.

Ky studim, një nga studimet më të mëdha prospektive të kryera për monitorimin e dhëmbëve të plasaritur, u krye në periudhën prill 2014-dhjetor 2018. 91% e të gjithë pacientëve të regjistruar morën pjesë të paktën 1 takim rikujtues: 96% e tyre morën pjesë në ndjekjen 1-vjeçare , 86% morën pjesë në ndjekjen e dytë, 80% morën pjesë në të tretën dhe 74% (1912 pacientë) morën pjesë në të 3 takimet vjetore.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në studimin vëzhgues, të botuar në "The Journal of the American Dental Association", autorët ekzaminuan sjelljen dhe prognozën e dhëmbëve të plasaritur pas 3 vitesh.

U analizuan tetë artikuj të botuar gjatë një periudhe 6-vjeçare (2017-2022) që përshkruanin tiparet klinike të dhëmbëve të pasmë të plasaritur dhe trajtimin e tyre.

Rezultatet u rishikuan dhe u diskutuan për t'iu përgjigjur 3 pyetjeve të mëposhtme:

• cilët dhëmbë të plasaritur mund të përkeqësohen?
• kur duhet të ndërhyjnë profesionistët?
• cili është trajtimi më i mirë?

Rezultatet

Edhe pse plasaritjet e dhëmbëve janë të përhapur, disa fraktura (3%) ose tregojnë përparim të frakturave gjatë 3 viteve (12%). Karakteristikat që e drejtojnë klinicistin drejt llojit të trajtimit përfshijnë kariesin aktiv, dhimbjen gjatë përtypjes dhe në një masë më të vogël, praninë e një çarjeje të dallueshme me një sondë, të lidhur me një restaurim ose që bllokon dritën e transiluminuar; trajtimi primar i zgjedhur nga stomatologët rezultoi të ishte kurora e plotë.

Nga dhëmbët e trajtuar (36%), pak (14%) treguan nevojën për ritrajtim, por megjithatë mbijetuan pavarësisht plasaritjeve të brendshme.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi vëzhgues, të cilat duhen konfirmuar edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se disa dhëmbë të plasaritur thyhen pas 3 vjetësh (3%), por ato që frakturohen ka shumë të ngjarë të jenë nofulla, me anë të konsumit në smalt, me një çarje horizontale, me çarje në sipërfaqen e fytyrës dhe janë të dallueshme me një sondë.

Vetëm 12% e dhëmbëve do të shfaqin progresion drejt frakturës, me shumë mundësi te pacientët meshkuj dhe do të jenë dhëmbë me çarje që prekin sipërfaqe të shumta. Për më tepër, në shumicën e pacientëve me dhëmbë simptomatikë që nuk kanë marrë trajtim, simptomat do të zvogëlohen dhe do të qëndrojnë në gjumë për 3 vjet.

Trajtimi zgjidh pothuajse të gjitha dhimbjet spontane dhe të përtypjes dhe shumicën e dhimbjeve të lidhura me të ftohtin, dhe këta dhëmbë zakonisht do të mbeten pa dhimbje.

Ky studim tregoi se stomatologët ndërhynin më shpesh nëse dhëmbët kishin karies aktiv, nëse pacienti ndjente dhimbje gjatë përtypjes dhe nëse dhëmbët shfaqnin njollë, nëse plasaritjet dalloheshin me sondë ose në lidhje të ngushtë me një restaurim dhe bllokonin dritën e transiluminuar.

Nga dhëmbët e trajtuar (për të cilët trajtimi ishte kryesisht kurora), vetëm 14% do të duhet të ritrajtohen, por do të mbijetojnë.

Në përgjithësi, 98% e dhëmbëve të plasaritur mbeten në gojë për të paktën 3 vjet. Nga dhëmbët e monitoruar, 92% do të mbeten të tillë për të paktën 3 vjet.

Studimi tregoi gjithashtu se trajtimi më i suksesshëm i një dhëmbi me të paktën një çarje të dukshme është një kurorë e plotë. Ky trajtim mbështetet më tej nga fakti se u zbulua se nga dhëmbët e trajtuar, për të cilët mund të ekzaminoheshin aspektet e brendshme, 90% kishin gjithashtu të paktën një çarje të brendshme dhe shumica kishin dy, ose edhe më shumë, dhe kështu ishin më të dëmtuar nga ana strukturore se sa mund të përcaktohet nga mjetet standarde të vlerësimit klinik.

Për më shumë informacion:

Jack L. Ferracane, Thomas J. Hilton, Ellen Funkhouser; National Dental Practice-Based Research Network Collaborative Group. Lessons learned from the cracked tooth registry. A 3-year clinical study in the Nation's Network. J Am Dent Assoc 2023;154:235-44.