Pas pllakës bakteriale, duhanpirja është faktori i dytë i rrezikut për fillimin e periodontitit, alkooli për kancerin oral

Pirja e cigares, shkaku i dytë i vdekjes në botë dhe abuzimi i alkoolit, një nga shkaqet kryesore të vdekshmërisë dhe lëvizshmërisë, përbëjnë faktorët kryesor për rrezikun e patologjive të gojës.

Anna Maria Melica

Pirja e cigares, shkaku i dytë i vdekjes në botë dhe abuzimi i alkoolit, një nga shkaqet kryesore të vdekshmërisë dhe lëvizshmërisë, përbëjnë faktorët kryesor për rrezikun e patologjive të gojës.
Qëllimi i këtij artikulli është përshkrimi i efekteve të duhanpirjes dhe abuzimit me alkoolin në shëndetin e gojës. Ndër temat e tjera janë ilustruar mënyrat e realizimit të ndërhyrjeve për heqjen dorë nga duhanpirja në fushën e aktivitetit profesional të stomatologut dhe të higjienistit dentar. Janë paraqitur edhe indikimet dhe kundër-indikimet, formulimet farmaceutike, mënyrat e përdorimit dhe efektet anësore të terapisë që zëvendëson nikotinën.
Për realizimin e këtij punimi janë zgjedhur, nëpërmjet një banke të dhënash Medline/Pubmed, punimet origjinale, përmbledhjet e literaturës dhe udhëzimet e publikuara në gjuhën angleze dhe në italisht për argumentin nga 2006 deri semestrin e parë të 2013-ës. Burime të tjera janë zgjedhur nga referimet bibliografike të zgjedhura.
Duhanpirja paraqet një problem të shëndetit publik me rëndësi themelore qoftë për përhapjen në popullsi qoftë për impaktin socio-shëndetësor të patologjive të lidhura si sëmundjet kardiovaskulare, neoplazitë malinje, bronkopneumopatitë kronike-ostruktive, sëmundjet cerebrovaskulare.
Abuzimi me alkoolin, problematikë emergjente e popullsisë rinore italiane, paraqet në Evropë faktorin e dytë të rrezikut për vdekjet e parakohshme dhe paaftësia, ngjarje që lidhen me cerozën e mëlçisë dhe me aksidentet rrugore.
Është e qartë tashmë sesa e rëndësishme është të luftohen këto zakone me çdo mënyrë, stomatologu dhe higjienisti dentar mund të marrin rol të rëndësishëm dhe të ofrojnë një kontribut të rëndësishëm në këtë luftë. Përsa i përket gojës, pas pllakës bakteriale, duhanpirja është konsideruar faktori i dytë i rrezikut për fillimin dhe përparimin e periodontitit, ndikon negativisht përgjigjen ndaj terapisë periodontale, qoftë kirurgjike qoftë jo kirurgjike dhe përbën një faktor rreziku edhe për perimpantitin.
Përveç kësaj duhanpirja është faktori më i rëndësishëm i rrezikut për kancerin me qeliza skuamoze të mukozës së gojës dhe për lezione mundësisht malinje të gojës. Abuzimi me alkoolin rrit në mënyrë sinergjike rrezikun e fillimit të kancerit të gojës që lidhet me duhanpirjen. Rreziku rritet 4,6 herë tek ata që pinë pak dhe nëntë herë tek ata që pinë shumë. Ndërprerja e duhanit paraqet strategjinë më efikase për të reduktuar vdekshmërinë e lidhur me këtë zakon të vullnetshëm. Përveç kësaj është vënë re që përpjekjet për lënien e duhanit, nëse kryhen nën drejtimin e një mjeku janë të karakterizuara nga përqindja me sukses më të lartë në krahasim me përpjekjet e vetë individit, në veçanti përpjekjet e drejtuara nga përbërës të ekipit të stomatologëve karakterizohen nga një përqindje e lartë suksesi. (10-15%).
Tipologjia e këshillimeve anti-duhanpirje më e përhapur në nivel ndërkombëtar është paraqitur nga i ashturquajturi "Qasja e 5 A-ve" (The 5 A's Approach). E tillë ndërhyrje mund të realizohet duke përdorur një kohë minimale të barabartë me tre minuta të një vizite (ndërhyrje "e vogël"). Ndërhyrjet e ashturquajtura "intensive" zhvillohen në 4-6 seanca, të kohëzgjatjes me rreth 15 minuta secila. Përdorimi i terapisë zëvendësuese të nikotinës në fushën e këshillimit anti-duhanpirje rrit në mënyrë të konsiderueshme probabilitetin e suksesit për përpjekjen për lënien e duhanit. Formulimet farmaceutike që janë sot të disponueshme janë ngjitës transdermik, çamçakëz, tableta që shkrihen në gojë, pompa dhe spray për hundën. Pastaj efikasiteti i formulimeve të tilla të dyfishohet, në përshkrim mund të merren parasysh preferencat e shprehura nga pacienti. Janë gjithashtu të disponueshme dy barna, buprioni me çlirim të kontrolluar dhe vareniklina, të dyja mund të blihen në farmaci me recetë mjekësore.
Akoma të pamjaftueshme janë provat shkencore mbi efikasitetin dhe sigurinë e cigares elektronike.

Gjeni artikullin origjinal te ky link

Përktheu: Valbona Spahia