Shëndeti oral dhe menopauza

Periudha e menopauzës, që ndodh kryesisht rreth moshës 50 vjeç, karakterizohet nga ndryshime fiziologjike të trupit të gruas, që lidhen kryesisht me prodhimin e reduktuar të estrogjenit. Disa ndryshime të rëndësishme, edhe pse nuk vërehen shumë, kanë të bëjnë me gojën

Marco Malagutti

Periudha e menopauzës, që ndodh kryesisht rreth moshës 50 vjeç, karakterizohet nga ndryshime fiziologjike të trupit të gruas, që lidhen kryesisht me prodhimin e reduktuar të estrogjenit. Disa ndryshime të rëndësishme, edhe pse nuk vërehen shumë, kanë të bëjnë me gojën, me paraqitjen e :dhimbjeve të përhapura, inflamacion të gingivave, ndjesi djegieje, ndryshim i modulimit të katër shijeve kryesore (e ëmbël, e kripur, e hidhur dhe e thartë), tharja e gojës dhe probleme me mandibulën. Këto fenomene lidhen me ndryshimet hormonale, mungesën e kalciumit dhe vitaminave edhe me ndërhyrjen e mundshme të ilaçeve.

Mandibula varfërohet.
Shumë studime kanë sugjeruar një lidhje midis osteoporozës dhe rënies kockore edhe në nivelin e mandibulës. Osteoporoza është një nga gjendjet tipike të menopauzës dhe karakterizohet nga ulja e masës dhe densitetit kockor, me rezistencë skeletike të ulët dhe incidencë më të madhe ndaj frakturave. Nga ana tjetër dhëmbët janë të rrënjosur në struktura kockore kështuqë përkeqësimi i tyre është i pashmangshëm te personat e moshuar, duke sjellë dobësimin e ankorimit të tyre. në këtë mënyrë, janë më të lehta infiltrimet te strukturat e parodontit që bëhet pra më të sulmueshme nga bakteret, përgjegjëse për dëmet e gingivave. Terapia e zëvendësimit të hormoneve, për gratë me osteoporozë, mund të jetë kështu një nga mënyrat për të reduktuar edhe gjendjen inflamatore të gingivave dhe dëmtimet e fibrave dhe kockave që mbështesin dhëmbët. Duket në fakt se marrja e estrogjenit në 5 vitet e para të menopauzës mund të ngadalësojë përparimin e sëmundjeve periodontale. Në mungesë të ndërhyrjeve farmakologjike është treguar se mungesa e estrogjenit shkakton dëme të rënda, aq sa 40% e grave mbi 65 vjeç kanë proteza totale ose impiante të dhëmbëve.

Por çfarë thonë kërkimet?
Për të hetuar lidhjet e mundshme midis problemeve të dhëmbëve dhe brishtësisë së kockës, një grup studimi ka vëzhguar 2500 gra në post menopauzë. Studiuesit kanë zbuluar që gratë me osteoporozë në ijë kanë më shumë probleme me dhëmbët dhe me gingivat, në veçanti i dyfishohet rreziku i humbjes së dhëmbëve në krahasim me ato që nuk paraqesin zgjerime të kockës. Përveç kësaj nëse humbja e dhëmbëve është pjesë integruese e proceseve të kryer nga osteoporoza, me një ekzaminim dentar të kujdesshëm bëhet e mundur identifikimi i shenjave të para të osteoporozës. Një studim i bërë më pas, i publikuar në The Journal of Periodontology, ka konfirmuar më pas - dhe është një pasojë logjike - rolin e mundshëm të estrogjenit në ngadalësimin e problemeve dentare. Nuk ekzistojnë në fakt studime analoge për ilaçe të tjera të përdorura për të luftuar osteoporozën (për shembull bifosfonatët), ndoshta edhe sepse estrogjenët kanë një efekt pozitiv mbi gjendjen e vetë mukozave.

Trajtimet
Pra si duhet të sillemi nga pikëpamja parandaluese në periudhën e menopauzës? Duhen kryer ekzaminime të kujdesshme dentare dhe të higjenës orale, gjithmonë të rëndësishme, janë sidomos për gartë që kanë hasur ndryshime në gojë gjatë menopauzës. Pra duhen këshilluar vizitat te dentisti dy herë në vit, sidomos kur kemi gjakosje të gingivave, inflamacione, halitosis, dobësim të dhëmbëve, ndjesi të bezdisshme në mbylljen e gojës. Është e rëndësishme edhe që dentisti të jetë i informuar për trajtimet farmakologjike që gruaja merr, edhe për gjendje të mundshme të osteoporozës. Mineralo-metria kockore e kompjuterizuar (MKK), e bashkuar me ekzaminime radiologjike që lejojnë vlerësimin cilësor dhe sasior të kockës në dispozicion, duhet të jetë e njohur edhe nga dentisti. Nga pikëpamja e higjenës orale larja e dhëmbëve me furçë dhe përdorimi i fillit dentar duhet të kryhet çdo ditë. Terapia e zëvendësimit të hormoneve që, siç u tha, mund të jetë efikase edhe si trajtim parandalues i patologjive orale, vlerësohem me kujdes për kundra-indikacione subjektive. Nuk përjashtohen ndërhyrje të mundshme dietike që i drejtohet kryesisht marrjes së kalciumit në doza më të mëdha. Sasia e duhur përfshihet nga 1000 deri në 1300 mg në ditë dhe burimet kryesore janë produktet e qumështit, preferohen me përmbajtje të ulët të yndyrnave, brokoli, drithëra dhe çdo plotësues i mundshëm kalciumi.

Përktheu: Valbona Spahia