Hipertensioni arterial ėshtė njė gjendje e karakterizuar nga presioni i lartė i gjakut nė arterie; qė prek rreth 30% tė popullsisė adulte tė tė dyja gjinive dhe te gratė ėshtė mė i shpeshtė pas menopauzės.
Hipertensioni ėshtė konsideruar njė faktor risku, qė ėshtė njė gjendje qė rrit probabilitetin qė tė verifikohen patologji tė tjera kardiovaskulare si: iktusi, insuficienca kardiake dhe disfunksioni kronik renal. E thėnė nė mėnyrė jo shkencore: njė vrasės i heshtur qė godet pa paralajmėrim. Sapo tė zbulohet duhet tė kurohet pėr tė parandaluar dėmtimet e lartpėrmendura.
Njohja e situatės sė tensionit tė pacientit ėshtė e rėndėsishme edhe pėr stomatologun, sidomos nėse duhen kryer trajtime kirurgjikale ose nė rastet kur duhet administruar anestezia me adrenalinė nė sasi mė tė larta se normalja.
Shpesh pacienti nuk ėshtė nė dijeni tė gjendjes sė tij hipertensive dhe nė intervistat qė duhen bėrė gjithmonė pėrpara terapisė duhet kryer edhe njė analizė pėr kėtė faktor risku, ndoshta duke bėrė njė matje tė tensionit tė pacientit.
Tipologjia e kėrkimit dhe mėnyra e analizės
Pas plot 14 vjetėsh vijnė udhėzimet e reja pėr hipertensionin tė zhvilluara nga American College of Cardiology (ACC), nga American Heart Association (AHA) dhe nga 9 organizata tė tjera shėndetėsore, pas rishikimit tė mbi 900 studimeve tė publikuara.
Nė krahasim me edicionin e 2003 ėshtė hequr kategoria e "pre-hipertensionit" (e treguar mė parė nga vlerat 120-139 mmHg pėr presionin sistolik dhe 80-89 mmHg pėr atė diastolik) dhe ėshtė ulur niveli i normalitetit nė 120/80 mmHg jo mė 140/90.
Rezultatet
Pėrveēse kanė ulur fashat minimale tė alarmimit, udhėzimet ACC/AHA tė 2017 rekomandojnė edhe qė tė vendosen nivelet e presionit tė gjakut (BP) mbi bazėn e mesatares prej 2 apo 3 zbulimeve nė tė paktėn 2 raste tė ndryshme, duke klasifikuar BP nė katėr kategori (shih Tabelėn 1), duke ulur fashėn pėr zbulimin e sėmundjes dhe duke nėnvizuar rėndėsinė e matjeve tė tensionit nė shtėpi pėr tė shmangur "efektin e kėmishave tė bardha".
Gjithashtu japin indikacionin qė tė pėrdoret njė manshetė sphigomanometer tė saktė, sepse nėse pėrdoret njė qė ka perimetėr tė papėrshtatshėm pėr krahun e pacientit mund tė rezultojnė lexime tė gabuara.
Udhėzimet e reja sidoqoftė japin indikacione operative pėr kėtė qėllim: pėr perimetrin e krahut 22-26 cm, tė pėrdoret njė manshetė e vogėl (small) pėr adultė; pėr perimetrin e krahut 27-34 cm, tė pėrdoret njė manshetė standarde pėr adultė; pėr perimetrin e krahut 35-44 cm tė pėrdoret njė manshetė e madhe (large) pėr adultė dhe pėr perimetrin e krahut 45-52 cm, tė pėrdoret njė manshetė pėr adultė qė pėrdoret pėr kofshėn.
Pėrfundime
Pavarėsisht se pjesa mė e madhe e trajtimeve stomatologjike duhen konsideruar tė sigurta edhe pėr nivelet e larta tė tensionit, profesionistėt duhet tė jenė tė ndėrgjegjshėm qė te pacientėt me risk pėr hipertension ose me hipertension nivelet e presionit tė gjakut (BP) duhet tė mbahen nėn kontroll pėrpara ēfarėdolloj ndėrhyrjeje kirurgjikale, ose pėrpara administrimit tė bollshėm tė anestetikut me adrenalinė.
Implikime Klinike
Ėshtė e kėshillueshme qė stomatologu tė mbajė mend qė fusha e asistencės shėndetėsore ėshtė dinamike. Duhet tė qėndrojmė tė azhornuar dhe tė mirė informuar pėr tė dhėnė kontribute tė rėndėsishme nė shėndetin e pacientėve. Si komponent i rėndėsishėm i ekipit tė asistencės shėndetėsore, mund tė ekzaminojmė, tė ndėrgjegjėsojmė dhe tė japin instruksione duke biseduar me pacientėt pėr shėndetin dhe risqet qė lidhen me gjendjet mjekėsore, duke mbajtur objektivin e rėndėsishėm tė "ndėrlidhjes sė stomatologut me shėndetin dhe mirėqenien e pėrgjithshme."
Tabela 1
PRESIONI DIASTOLIK mmHg | ||
1. Normal | <120 | <80 |
2. I lartė | 120-129 | <80 |
3.Hipertension | ||
- Faza 1 | 130-139 | Ose 80-89 |
- Faza 2 | ≥140 | Ose ≥90 |
4.Krizė Hipertensive | >180 | Dhe/ose>120 |
Pėr mė tepėr: Miller CS, Glick M, Rhodus NL. 2017 Hypertension guidelines: new opportunities and challenges. The Journal of the American Dental Association April 2018;149(4):229-31.
Pėrktheu: Valbona Spahia