Sėmundja periodontale ėshtė njė sėmundje inflamatore dhe nėse nuk trajtohet mund tė ēojė nė humbjen e dhėmbit, duke kompromentuar pėrtypjen dhe funksionin estetik.
Sėmundja periodontale shkakton njė pėrgjigje lokale tė inflamacionit oral dhe potencialisht shoqėrohet me sėmundje tė ndryshme sistemike, tė tilla si diabeti, sėmundjet kardiovaskulare, artriti reumatoid, tumoret, mbipesha dhe ērregullimet e trurit.
Ērregullimet emocionale janė sėmundje tė zakonshme mendore tė shkaktuara nga faktorė tė ndryshėm gjenetikė dhe mjedisorė. Prevalenca e ērregullimit tė ankthit vlerėsohet tė shkojė nga 0.9% nė 29.8% nė tė gjithė botėn dhe pėrhapja e problemeve emocionale tek adoleshentėt fatkeqėsisht ėshtė rritur ndjeshėm nė dekadat e fundit.
Sipas literaturės, janė raportuar lidhje supozuese midis ērregullimeve periodontale dhe ērregullimeve emocionale. Sidoqoftė, si rezultat i heterogjenitetit nė moshė, seks, ashpėrsinė e sėmundjes, zakonet e pirjes sė duhanit, konsumimin e alkoolit, llojin e punės dhe faktorė tė tjerė, studimet aktuale tregojnė tė dhėna kontradiktore mbi kėtė temė.
Tipologjia e kėrkimit dhe modaliteti i analizės
Nė njė rishikim tė fundit sistematik, botuar nė "Journal of Clinical Periodontology" nė shkurt 2021, autorėt vlerėsuan marrėdhėniet midis sėmundjes periodontale, depresionit dhe ankthit.
Autorėt kryen njė kėrkim tė literaturės sė studimeve pėrkatėse, duke pėrdorur EMBASE, PubMed, Web of Science, PsycINFO Database dhe SinoMed deri mė 4 gusht 2019, nė anglisht dhe kinezisht.
Studimet e rasteve tė kontrollit, tė tėrthorta dhe grupuese llogaritėn raportin e rrezikut (RR), raportin e mosmarrėveshjeve (OR) / prevalencėn OR (POR) dhe raportin e rrezikut (HR) midis depresionit / ankthit dhe sėmundjes periodontale u pėrfshinė nė shqyrtim OR / POR / RR / HR tė sėmundjes periodontale tė shkaktuar nga depresioni / ankthi.
U pėrfshinė gjithashtu individė tė shėndetshėm periodontale ≥14 vjeē. Shkalla Newcastle-Ottawa u pėrdor pėr tė pėrcaktuar cilėsinė e studimeve tė pėrfshira.
Rezultate
U pėrfshinė rreth 40 studime. Meta-analiza e studimeve tė rasteve tė kontrollit tregoi se sėmundja periodontale lidhet pozitivisht me depresionin. Njė meta-analizė e 12 studimeve tregoi se sėmundja periodontale ėshtė e ndėrlidhur nė mėnyrė tė konsiderueshme me ankthin. Meta-analiza e 18 studimeve tregoi se subjektet me sėmundje periodontale zhvilluan njė rezultat mė tė lartė nė shkallėt e depresionit dhe ankthit.
Konkluzione
Nga tė dhėnat e kėtij rishikimi sistematik, tė cilat duhet tė konfirmohen nė studime tė tjera tė ngjashme, mund tė konkludohet se sėmundja periodontale shoqėrohet me shqetėsime emocionale. Sidoqoftė, shkalla e lartė e heterogjenitetit midis studimeve tė pėrfshira nė rishikimin e sipėrpėrmendur duhet tė merret parasysh.
Implikimet klinike
Tė qenit i vetėdijshėm pėr marrėdhėniet midis periodontitit dhe ērregullimeve emocionale mund tė jetė udhėzues pėr parandalimin dhe trajtimin klinik tė sėmundjes periodontale dhe ērregullimeve emocionale; megjithatė, studime tė mėtejshme janė ende tė nevojshme pėr tė verifikuar efektivitetin e ndėrhyrjeve klinike. Pėr mė tepėr, nevojiten mė shumė studime tė ardhshme me cilėsi tė lartė pėr tė konfirmuar kėtė shoqatė.
Pėr mė shumė informacion:
Decker A, Askar H, Tattan M, Taichman R, Wang HL. The assessment of stress, depression, and inflammation as a collective risk factor for periodontal diseases: a systematic review. Clinical Oral Investigations 2019;24(1):1-12.
Kurushima Y, Bowyer R, Ide M, Hughes FJ, Steves, CJ. Genetic and environmental contributions to the association between mood disorder and periodontal disease: a cross-sectional study among female twins in the UK. J Clin Periodontol 2019;46(1):40-50.
De-Xiu Zheng, Xiao-Ning Kang, Yi-Xi Wang, Yi-Na Huang, Chun-Feng Pang, Yu-Xuan Chen, Zhi-Li Kuang, Yun Peng. Periodontal disease and emotional disorders: a meta-analysis. J Clin Periodontol Feb 2021;48(2):180-204.