Ekstraksioni i dhëmballëve të pjekurisë: profilaksi antibiotike po apo jo?

Dhënia e antibiotikëve sistemikë për parandalimin e komplikacioneve, si alveoliti i thatë dhe infeksioni në pjesën ku është kryer kirurgjia, në rastin e heqjes së molarit të tretë është një praktikë shumë e përhapur midis stomatologëve por edhe shumë kontroverse dhe e debatuar. Polemika lind nga fakti se terapia profilaktike antibiotike nuk sugjerohet te pacientët e shëndetshëm sepse përdorimi i papërshtatshëm i antibiotikëve i vë pacientët në risk ndaj reagimeve negative dhe kontribuon ndaj zhvillimit të rezistencave.

Përveç kësaj, duke marrë në konsideratë raportin kosto-përfitim, rishikimet sistemike dhe metanalizat të publikuara deri në 2012 nuk e mbështesnin përdorimin profilaktik të rutinës së antibiotikëve.
Megjithatë, antibiotikët vazhdojnë të jepen me recetë në mënyrë të gjerë në praktikën klinike, prandaj është interesante të kuptojmë edhe nëse ka përditësime të reja ose orientime për studimet klinike të publikuara midis 2012 dhe 2015 për të siguruar një përgjigje për pyetjen:

"A e redukton rrezikun postoperator të alveolitit të thatë dhe/ose infeksionit në rastin e ekstraksionit të molarit të tretë përdorimi parandalues i antibiotikëve?"

Nga rishikim sistematik i fundit i publikuar në Oral Surg Med Oral Pathol Oral Radiol në tetor 2016, i kryer duke përfshirë edhe studime të tjera të bëra pas vitit 2012, del që dhënia me recetë e antibiotikëve sistemikë për parandalim në rastet e heqjes së molarit të tretë redukton riskun efektiv të infeksionit post operator dhe të alveolitit të thatë.
Përveç kësaj duket se efikasiteti i penicilinave është pak më superior në krahasim me nitroimidazol.
Objektivat specifike të këtij rishikimi janë:
(1) Matja e efikasitetit të antibiotikëve sistemikë (të çdo klase dhe grupimi) në parandalimin e alveolitit të thatë dhe/ose infeksioneve te pacientët që i janë nënshtruar heqjes së molarit të tretë në krahasim me kontrollet e trajtuara me placebo;
(2) Krahasimi i efikasitetit të dy klasave të antibiotikëve, penicilinave dhe nitroimidazolet (të çdo grupimi), në parandalimin e alveolitit të thatë dhe/ose infeksionit, në krahasim me rastet e kontrollit, te pacientët që i janë nënshtruar ekstraksionit të molarit të tretë.
Në këtë kërkim janë futur 75 studime mundësisht të pranueshme, por në rishikimin final janë pranuar 22 në mënyrë cilësore dhe 21 në mënyrë sasiore për një total me rreth 3300 ekstraksione.
Në Fig. 1 janë ilustruar studimet e përfshira në rishikimin final dhe risqet përkatëse të bias:

Në bazë të rezultateve të paraqitura nga autorët në këtë rishikim, mund të nxirret përfundimi që përdorimi parandalues i antibiotikëve, qoftë penicilina qoftë nitroimidazoli, redukton në mënyrë të konsiderueshme riskun e alveolitit të thatë dhe/ose infeksionit në rastet e ekstraksionit të molarëve të tretë. Duke marrë në konsideratë që në 10 vitet e fundit nuk ka pasur ndryshime të rëndësishme në këto rezultate, duket e vështirë që eksperimentet e reja klinike të sigurojnë rezultate të ndryshme nga ato që janë publikuar.
Megjithatë, mund të jetë interesante që të kryhen studime të reja në nëngrupimet e pacientëve me kushte të caktuara sistemike dhe te pacientët në risk më të lartë për komplikacione infektive, në të cilët antibiotikët parandalues mund të rezultojnë më efikasë sesa te pacientët e shëndetshëm.

Nën kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore e Odontoiatria33

Bibliografia:
Do systemic antibiotics prevent dry socket and infection after third molar extraction? A systematic review and meta-analysis: Eva Ramos, Joseba Santamaría,Gorka Santamaría, Luis Barbier, e Icíar Arteagoitia, Oral Med Oral Pathol Oral Radiol ottobre 2016;122:403-425)

Përktheu: Valbona Spahia